“`html

ABD’nin Kıbrıs’a Yönelik Savunma Kararı Siyasi Tartışmaları Alevlendirdi

LEFKOŞA – ABD Başkanı Joe Biden’ın önümüzdeki hafta sona erecek olan görev süresi öncesinde, 15 Ocak 2025 tarihinde, dikkat çekici bir adım atarak Kıbrıs Cumhuriyeti’ni 1961 tarihli Dış Yardım Yasası ve Yabancı Askeri Satış Yasası çerçevesinde savunma destek programlarına dahil etmesi, Kıbrıs adasında yeni ve hararetli tartışmalara yol açtı.

Washington’un bu kararı, Lefkoşa’nın askeri teçhizat edinme ve savunma hizmetleri alma yolunu açarken, adanın kuzeyi ve güneyindeki tepkileri de beraberinde getirdi. Kuzey Kıbrıs, karara sert tepkiler verirken, Güney Kıbrıs’ta hükümetin memnuniyeti dikkat çekti. Ancak, AKEL partisi bu duruma eleştirel bir bakış açısıyla yaklaştı.

KUZEY KIBRIS’TAN KESİN TEPKİ

KKTC Dışişleri Bakanlığı, 16 Ocak Perşembe günü yaptığı yazılı açıklamada, ABD’nin kararının bölgedeki hassas dengeyi olumsuz etkileyebileceğini vurguladı. 1987’den bu yana Kıbrıs Rum taraftaki silah satış kısıtlamasının kaldırılması ve bunun her yıl uzatılması hatırlatılarak, yeni kararın Rum tarafının Yabancı Askeri Satış (FMS) ve Fazla Savunma Malzemesi (EDA) programlarından yararlanarak askeri malzeme alımına imkan tanıdığı belirtildi.

Açıklamada, ABD’nin kararını ‘dünya barışına’ katkıda bulunma amacı taşıdığı ifadesinin ‘trajikomik’ bir yaklaşım olduğunu belirtti. Ayrıca, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin son dönemde düşmanca silahlanma faaliyetlerine dikkat çekildi.

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 1974 yılında gerçekleştirdiği harekatın barışı sağladığı vurgulanırken, Rum tarafının bir güvenlik tehdidi oluşturmasının geçerli bir argüman olmadığı belirtildi. Karar sonrası, Güney Kıbrıs’ın silahlanma eğiliminin savaş hazırlığı niteliği taşıyabileceği endişesi dile getirildi.

Rum yönetiminin ikili askeri işbirlikleri ile ilgili tüm taraflara yaptığı uyarıların dikkate alınmadığı ve bunun sonuçlarının kötü olabileceği ifade edildi. “Rum tarafının savaş kışkırtıcılığı yapan ülkeleri, dikkatli olmaya davet ediyoruz. Ada üzerindeki hassas dengelerin bozulması hiç kimsenin yararına değildir,” denildi.

KIBRIS HÜKÜMETİ KARARDAN MEMNUN

Kıbrıs Cumhuriyeti hükümeti, ABD’nin bu yeni gelişmesini ikili ilişkilerin güçlenmesi adına stratejik bir adım olarak değerlendirdi. Hükümet Sözcüsü Konstantin Letimbiotis, ABD Başkanlık Kararnamesi’nin Kıbrıs Cumhuriyeti’nin önemli Amerikan savunma programlarına erişim sağlayarak büyük bir değer taşıdığını ifade etti.

Letimbiotis, bu kararnamenin sadece geçici bir durum değil, aksine ABD-Kıbrıs ilişkilerinin güçlendirilmesi açısından atılan önemli bir adım olduğunu belirtti. Kıbrıs Haber Ajansı’nın aktardığına göre, Letimbiotis, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin FMS programına dahil edilmesi sayesinde savunma sistemleri ve hizmetlerine daha hızlı ve etkili bir şekilde erişim sağlayabileceğine dikkat çekti.

Ayrıca, ‘Fazla Savunma Malzemeleri (EDA)’ programının, ABD’nin fazladan askeri malzemelerini dost ülkelere bağışlamasıyla Kıbrıs’a büyük avantajlar sağlayacağı belirtildi. Bu programın, özellikle terörle mücadele konularında ülkenin kapasitesini artıracağı ifade edildi.

RUM SİYASİ PARTİLERDEN DE DESTEK

Güney Kıbrıs’taki ana muhalefet partisi olan Demokratik Seferberlik (DISY), ABD’nin bu kararını ikili ilişkilerin derinleşmesi ve savunma işbirliğinin güçlenmesi açısından önemli bir gelişme olarak değerlendirdi ve bu adımın 2019 yılına dayanan silah ambargosunun kaldırılmasıyla mümkün olduğunu vurguladı.

Kıbrıs Temsilciler Meclisi’nde temsil edilen Demokratik Parti (DIKO) ise bu gelişmeyi tarihi bir fırsat olarak gördü. Kıbrıs’ın Doğu Akdeniz’deki jeopolitik öneminin arttığını belirterek, ulusal savunmayı güçlendirecek ve stratejik işbirliklerini derinleştirecek birçok fayda sağlayacağını ifade etti.

AKEL’DEN ELEŞTİRİLER

Emekçi Halkın İlerici Partisi (AKEL), ABD’nin bu kararını eleştirerek, bunun Kıbrıs Cumhuriyeti üzerindeki silah ambargosunun mantıksızlığını ortaya koyduğunu belirtmiştir. AKEL, Türkiye’nin uzun süredir silahlandırıldığını ve ABD’nin çelişkili yaklaşımını sorguladı.

Ayrıca, Kıbrıs’ın Rusya ve Çin gibi önemli ülkelerle olan ilişkilerini zedeleyebileceği konusunu gündeme getirerek, dış politikanın ülkenin menfaatlerini koruması gerektiğini vurguladı.

CAYDIRICILIK VE GÜÇLENEN İLİŞKİLER

Kıbrıs Haber Ajansı’na konuşan uzmanlar, ABD’nin bu kararının Kıbrıs Cumhuriyeti’nin askeri kapasitesini güçlendireceğini ve Milli Muhafızlar’ın caydırıcılık kabiliyetini artıracağını belirtti. Ayrıca, bu kararın geri döndürülemez bir niteliği olduğu ve yeni bir sürecin devamı olduğu ifade edildi.

Kaynaklar, Türkiye’den gelebilecek tepkilerin ABD tarafından öngörüldüğünü, ancak buna rağmen kararın yürürlüğe gireceğini aktardılar.

“`