Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği güncellendi: 1.5 yılda Mogan Gölü kadar su tasarruf edilecek

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yaptığı açıklamalara göre, Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü, ‘Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde önemli değişiklikler gerçekleştirdi.

Yeni yönetmelik, 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren belli boyutlardaki özel ve kamu binalarında yağmur suyu ve gri su sistemlerinin kurulmasını zorunlu kılmaktadır. Filtreden geçirilmiş yağmur suyu, bahçe sulamada ve tuvalet rezervuarlarında kullanılacak. Bu sistemler, 7 metreküpten büyük depo hacmine ve 2.000 metrekareden büyük parsel alanına sahip yapılarda, 1.000 metrekareden büyük çatı alanına sahip özel yapılar ve kamu binalarında uygulanacaktır. Böylece, yıllık olarak 6,2 milyon metreküp su tasarrufu sağlanması beklenmektedir.

Gri su, yani duş, küvet ve lavabo kaynaklı sular, arıtılarak yalnızca tuvalet rezervuarlarında kullanılacak. Bu sistem, yatak kapasitesi 200’den fazla olan konaklama tesisleri, inşaat alanı 10.000 metrekareden büyük alışveriş merkezleri ve 30.000 metrekareden büyük kamu binalarında şart koşulacak. Böylece yıllık ortalama 4 milyon metreküp su tasarrufu hedeflenmektedir. Yağmur suyu ve gri su sistemleri ile 1,5 yılda Mogan Gölü kadar su harcamanın azaltılması bekleniyor. Geçmişte inşa edilmiş binalarda, bu sistemlerin uygulanması zorunlu tutulmayacak.

Yönetmeliğin güncellemesi ile, 2026’dan itibaren toplam inşaat alanı 10.000 metrekarenin üstündeki yeni kamu binalarının Yeşil Sertifika (YeS-TR) alması zorunlu hale gelecektir. Bu uygulama ile yıllık yaklaşık 600 milyon kilovatsaat enerji tasarrufu sağlanacak, Keban Barajı’nın 1 ayda ürettiği enerji kadar birikim elde edilecektir. Bunun yanı sıra, 50 milyon kilogram sera gazı emisyonu azaltılarak, 800 milyon TL tasarruf edilmesi hedeflenmektedir. Yeşil Sertifikalı binalarda geri dönüşümlü malzeme kullanımı ile ekonomik kayıpların önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.

Yönetmelikte yapılan güncellemelerle, 2.500 metrekare ve üzerindeki park alanlarının en az %4’ünün engelli çocukların kullanımına açılması zorunlu kılınacak. Bu alanlar, tüm çocukların birlikte oyun oynayabileceği şekilde tasarlanacak. Ekipman ve malzemelerin engelli bireylerin kullanımına uygun olması sağlanacak. Ayrıca, park içindeki tuvaletlerden en az birinin ve yürüyüş yollarının engelli dostu olması da zorunludur.

Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzin Belgesi Formları’na elektrikli araç şarj ünitesi, güneş enerjisi sistemi ve rüzgar enerjisi sistemi gibi tesisatların mevcut olup olmadığı bilgisi eklenerek, kat malikleri ve potansiyel alıcıların bilgiye kolay erişimi sağlanacak. Bu durum, ilgili idarelerin denetimlerinin aksamaması açısından önem taşımaktadır.

Yeni düzenlemeyle, yerleşim alanlarındaki apartman ve sitelerde elektrikli araç şarj ünitelerinin kurulumu kolaylaştırılacak. Artık elektrik tesisatı için gerekli olan ruhsat zorunluluğu kaldırılacak, ancak elektrikli araç şarj ünitelerine hat çekilmesi için yangın yönetmeliğine uygun projelerin hazırlanması ve taahhütname verilmesi gerekecek. Bu değişiklik, elektrikli araç şarj ünitelerinin kurulumu süreçlerini sadeleştirecek.

Kamusal alanlar, toplu konut projeleri, OSB’ler ve benzeri yerlerde mescitlerin, uygun iklimlendirme sistemleriyle ve yeterli aydınlatmayla kolay erişilebilir şekilde inşası zorunlu olacak. Toplam personel sayısı 100’e veya toplam emsale esas alanı 1.000 metrekareye kadar olan yerlerde, kadın ve erkekler için en az 15’er metrekarelik ibadet mekanları oluşturulacak. Camiye 250 metre yakın olan alanlarda mescit yapılması isteğe bağlı hale getirilecektir.

İbadet yerleri, sinema, tiyatro, opera ve konferans salonları dışındaki tüm kamu binalarında, katlar arası boşluklarda, düşme riski bulunan alanlar için TSE standartlarına uygun güvenlik ağı uygulanması zorunlu olacaktır. Bu yapılar güvenlik ağı olmadan yapı kullanma izin belgesi alamayacak ve bakım sorumluluğu bina yönetimlerine ait olacaktır.

Yönetmelik çerçevesinde rüzgar türbini kurulumuna yeni standartlar getirilecek. Buna göre, rüzgar türbinlerinin zemin alanı ile kapladığı yüzey alanı inşaat alanı olarak değerlendirilecek ve ruhsat harcı bu alan üzerinden hesaplanacaktır. Bu, yatırımcılar için süreçlerin öngörülebilir olmasını sağlayacak ve tüm idarelerin uygulama birliğini artıracaktır.

Inşaat süreçlerinde kullanılan malzemelerin çevreye en az zarar verecek şekilde yönetilmesi için bir veri tabanı oluşturulacak. Binaların Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi çalışmaları yapılacak ve binaların karbon ayak izinin hesaplanması zorunlu hale gelecek. Karbon fiyatlandırması arttıkça düşük karbonlu malzemelere yönelmek maliyet avantajı sağlayacak.

Binaların yaşam döngüsüne ait veriler dijital ortamda toplanacak ve üç boyutlu yapı modelleri ile yönetimi sağlanacaktır. Böylelikle ruhsat ve onay süreçleri dijital platformda gerçekleştirilebilecektir.